Łysa Góra nazywana także Świętym Krzyżem to drugi najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich. Ma on wysokość 594 m. n.p.m. i jest częścią Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na szczyt prowadzi kilka szlaków o różnych stopniach zaawansowania.
W czasie pobytu w Górach Świętokrzyskich Łysą Górę odwiedziliśmy kilkakrotnie. Trasa na szczyt jest bardzo prosta, przyjemna i idealna dla rodzin z dziećmi lub na tzw. pierwszy raz w górach. Szczyt przyszło nam nawet zdobywać w czasie ogromnej ulewy i przyznam, że maszerowało mi się bardzo dobrze. Święty Krzyż jest wyjątkowym szczytem, bowiem znajduje się na nim klasztor z bazyliką. W przeszłości miejsce miało wyjątkowe znaczenie, bowiem w bazylice na ołtarzu znajdują się relikwie drzewa krzyża świętego, na którym miał umrzeć Jezus Chrystus.
Łysa Góra (Święty Krzyż) – największa atrakcja świętokrzyskiego
Łysa Góra lub też Łysiec czy Święty Krzyż to drugi po Łysicy najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich o wysokości 594 m. n.p.m. Teren w całości znajduje się pod opieką Świętokrzyskiego Parku Narodowego (ŚPN).
Cechą charakterystyczną nie tylko Łysej Góry ale całych Gór Świętokrzyskich są gołoborza. Gołoborze to nic innego jak rumowisko skalne pokrywające szczyty górskie. Na Łysej Górze jak i na Łysicy są one bardzo dobrze widoczne.
Łysa Góra jak już wspomniałam znana jest także pod nazwą Święty Krzyż. Owy Krzyż nawiązuje do relikwi drzewa krzyża świętego, które znajdują się na ołtarzu w klasztorze. Relikwie trafiły na Łysą Górę w XIV wieku z inicjatywy Kazimierza Łokietka i są to relikwie krzyża na którym miał umrzeć Jezeus Chrystus. Właśnie dlatego miejsce to było tak ważne w państwie polskim. Na piesze pielgrzymki na Święty Krzyż udawali się królowie polscy: Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt Stary czy Zygmunt August.
Dziś Łysa Góra to największa atrakcja województwa świętokrzyskiego. Na szczyt można wybrać się nawet w ramach jednodniowej wycieczki z Kielc. Jeden ze szlaków rozpoczynających się w Hucie Szklanej wyłożony jest asfaltem. Na szczyt można nawet podjechać meleksem, co stanowi fajną opcję dla osób z ograniczoną mobilnością.
Na szczycie znajduje się kilka atrakcji, o których szczegółowo piszę poniżej.
Jak dojechać na Łysą Górę
Stolica województwa świętokrzyskiego, czyli Kielce, znajduje się 40 km w lini prostej od Łysej Góry. Dojazd samochodem do Huty Szklanej, Nowej Słupii czy Trzcianki (miejscowości, w których rozpoczynają się szlaki turystyczne) zajmie ok 35-45 minut. W każdej z tych miejscowości znajdują się parkingi, gdzie można zostawić swój pojazd nawet na cały dzień.
W każde z tych miejsc można także dotrzeć z Kielc autobusem miejskim lub prywatnym busem. Wszystkie autobusy i busy odjeżdżają z dworca autobusowego w Kielcach. Rozkład najlepiej jest sprawdzić na stronie przewoźnika. Dodatkowo w okresie letnim, w weekendy z Kielc do Huty Szklanej można dojechać za darmo specjalnym autobusem.
Szlak na Łysą Górę (Święty Krzyż)
Na Łysą Górę prowadzą 3 szlaki turystyczne:
- Huta Szklana – Łysa Góra: 40 min, 2 km
- Nowa Słupia – Łysa Góra: 1h, 1,9 km
- Trzcianka – Łysa Góra: 1h, 2,5 km
Najłatwiejszym i najszybszym szlakiem jest ten rozpoczynający się we wsi Huta Szklana. Droga zajmie Ci jedynie 40 minut. Jest to droga asfaltowa więc idealna dla rodzin z małymi dziećmi i wózkami. Szlak ze wsi Trzcianka zajmuje godzinę. Droga wiedzie przez las. Przewyższenie jest większe niż na trasie z Huty Szklanej, ale za to nie mijają Cię samochody i meleksy. Szlak z miejscowości Nowa Słupia również zajmuje godzinę i jest najkrótszy ale znacznie bardziej wymagający. Przewyższenie jest bowiem nawiększe i czas drogi się wydłuża.
Wejście na Łysą Górę ze wsi Huta Szklana (najłatwiejszy i najszybszy szlak)
Najłatwiejszy i najszybszy szlak na Łysą Górę rozpoczyna się we wsi Huta Szklana. Tam też znajduje się duży parking, którego opłata całodzienna wynosi 7 zł. Parking czynny jest całą dobę, ale opłaty pobierane są tylko od rana do godzin późno popołudniowych. Wieczorem szlaban jest podnoszony i opłata nie jest pobierana. W okolicy parkingu znajduje się kilka sklepików, karczm, a także Osada Średniowieczna.
Wejście do Świętokrzyskiego Parku Narodowego znajduje się tuż za parkingiem.
Tutaj opłata ze wejście na teren ŚPN nie jest pobierana. Opłatę należy uiścić tylko przy wejściu na platformę widokową, co jest opcjonalne.
Droga z Huty Szklanej na Święty Krzyż jest w całości wyłożona asfaltem. Po jezdni poruszać się mogą pojazdy mające na to pozwolenie. Nie ma tam dużego ruchu, ale samochody przejeżdżają od czasu do czasu, więc trzeba zachować uwagę. Piesi powinni poruszać się po chodniku. Alternatywą do drogi asfaltowej jest leśna ścieżka ciągnąca się wzdłuż asfaltu.
Trasa na szczyt jest dosyć łatwa i spokojne dadzą sobie radę osoby starsze jak i dzieci. Wejście zajmuje nie więcej niż 40 minut, a zejście 30 minut. Trasa jest idealna dla rodzin z wózkiem lub nawet dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózku inwalidzkim (mijaliśmy takie osoby).
Z Huty Szklanej na szczyt i z powrotem można też dojechać meleksem. Meleksy odjeżdżają spod parkingu i dowożą na sam szczyt. Cena przejazdu w górę jest wyższa niż zjazd. Trasa piesza jak już wspomniałam nie jest bardzo wymagająca, ale taka podróż meleksem sprawdzi się dla osób z ograniczoną mobilnością lub nawet w czasie brzydkiej, deszczowej pogody.
Meleksy nie kursują według rozkładu i odjeżdżają jak zbierze się odpowiednia liczba pasażerów. Kierowcy zaczynają pracę od 7 rano i pracują do wieczora.
Co zobaczyć na Łysej Górze
Atrakcje na Łysej Górze:
- Gołoborze i platforma widokowa
- Wieża Telewizyjna
- Muzeum Przyrodnicze ŚPN
- Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej
- Krypty Jeremiego Wiśniowieckiego
Gołoborze i platforma widokowa
Unikalnym elementem krajobrazu łysogórskiego i cechą rozpoznawczą Gór Świętokrzyskich są gołoborza. Mianem gołoborza określa się bezleśny teren znajdujący na stokach górskich. Gołoborza powstały ponad 500 milionów lat temu i na terenie Łysej Góry zajmują aż 3,84 ha powierzchni.
Spacerując od strony Szkalnej Huty wejście na teren łysogórskich gołoborzy znajdować się będzie po lewej stronie. Wejście na ten teren jest płatne i drobną opłatę zbiera pracownik Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Poza głoboborzem znajduje się tam także taras widokowy z widokiem właśnie na gołoborze oraz cały teren Gór Świętokrzyskich. Jest to jedyny punkt widokowy na szczycie Łysa Góra.
Wieża Telewizyjna
Kilkanaście metrów za platformą widokową zobaczyć można wieżę telewizyjną o wysokości 157 metrów. Wzniesiono ją w latach 60-tych. Sygnał radiowo-telewizyjny wysyłany z wieży pokrywa całe województwo świętokrzyskie i okolice. Na teren wieży nie można wchodzić.
Muzeum Przyrodnicze ŚPN
Kolejnym miejscem, które można odwiedzić na Łysej Górze jest Muzem Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Jak sama nazwa wskazuje wystawy skupiają się na terenie ŚPN i okolic. Makiety przedstawiają szlaki turystyczne parku, ukształtowanie terenu i tereny chronione.
Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej
Pierwszy kościół na szczycie Łysej Góry stanął na początku XII wieku z inicjatywy Bolesława Krzywoustego. Był to kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy. w 1306 w Władysłąw Łokietek przekazał benedyktynom relikwie drzewa Krzyża Świętego i od tego momentu kościół zmienił swoje wezwanie ze Świętej Trójcy na Święty Krzyż. Owe relikwie można zresztą zobaczyć w tamtejszej kaplicy Oleśnickich. Za czasów Jagiellonów kościół był najważniejszą świątynią w państwie. Przez wieki budowlę udoskonalano, dobudowano wieże i kaplice.
Na początku XIX wieku znaczna część kościoła spłonęła w pożarze. W czasie I Wojny Światowej pozostała część uległa zniszczeniom.
Od 1936 roku świątynia stała się domem dla Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Klasztor i kaplicę można zwiedziać. W podziemiach klasztoru znajduje się stołówka serwująca specjały kuchni polskiej. Znajduje się tam także mała kawiarenka serwująca ciasta i napoje.
Krypta Jeremiego Wiśniowieckiego
W budynku klasztoru aczkolwiek w osobnym wejściu znajdują się krypty z trumnami benedyktynów niegdyś zamieszkujących klasztor. Wiekszość z trumien pozostaje zamkniętych. Najciekawsza trumna znajduje się w osobnym pomieszczeniu. Znajduje się w niej bardzo dobrze zmumifikowane ciało księcia Jeremiego Wiśniowieckiego.
Wstęp do krypt jest płatny (ok 2 zł) i krypty otwarte są jedynie w określonych godzinach.
Kiedy najlepiej wybrać się na Łysą Górę (Święty Krzyż)
Szczyt Łysej Góry zdobywać można przez cały rok. Droga asfaltowa ułatwia wspinaczkę nawet w trudnych warunkach pogodowych.
Oczywiście najlepiej jest wybierać dni bezchmurne i słoneczne. W przeciwnym razie widoczność z platformy widokowej będzie zerowa.
Łysa Góra – informacje praktyczne
- Na szczycie w klasztorze znajdują się toalety, restauracja oraz kawiarnia.
- Znajduje się tam także duże pole piknikowe z ławkami.
- Na początku szlaku we wsi Huta Szklana znajduje się kilka karczm a także atrakcji dla dzieci. Jedna z nich to Osada Średniowieczna a druga park rozrywki Babo Jagowo (czynne jedynie w weekendy).
5 komentarzy